stappenplan
Hoe soldeer ik een gasleiding of waterleiding?
Voor het aanleggen van leidingen wordt meestal roodkoperen buis gebruikt. Roodkoper laat zich makkelijk zagen en met een buigtang of verbindingsstukken kun je de leiding vrijwel elke route laten lopen. Bij GAMMA vind je ook zachtkoperen buis op de rol. In dit stappenplan zie je hoe je deze kunt verbinden met soldeerkoppelingen.
In plaats van soldeerverbindingen kun je ook knelkoppelingen maken. In sommige gevallen kunt ook een kunststof buis gebruiken (multi-fit).
Bij GAMMA vind je twee soorten soldeerkoppelingen: van messing en van roodkoper. Voordeel van de roodkoperen leidingen is dat ze weinig ruimte innemen, wat handig kan zijn bij het aanbrengen van een mantelpijp. Ook zijn ze tijdens het branden sneller op temperatuur, waardoor je sneller kunt werken.
stap 1
Voorbereiding
Bepaal eerst welke diameter de leiding moet hebben. Bepaal vervolgens wat de kortste, fraaiste en handigste route van de leidingen is. Sluit de hoofdkraan van de waterleiding. Haal de druk van de leiding door de betreffende kraan open te draaien. Het is noodzakelijk dat bij solderen de leiding leeg is. Gebruik indien nodig het aftapkraantje bij de hoofdkraan.
Tip!
Voor warm- en koudwaterleidingen is 15mm meestal geschikt. Kies voor de hoofdaanvoer naar de verschillende verdiepingen en naar de CV-ketel of boiler voor 22mm. De doorsnede van waterleidingen neemt stapsgewijs af en kan om voldoende druk te houden bij kranen eindigen op 12mm. Tegenwoordig echter is de druk zo constant dat je ook tot aan de kraan kunt doorwerken met 15mm. Is de druk lokaal te laag, ga dan vlak voor de kraan over van 15mm naar 12mm.
stap 2
Buis op maat maken
Teken het verloop van de leiding op de muur af. Zaag de koperen buis op maat met een ijzerzaag. Verwijder bramen op de zaagsnede met een ijzervijl. Schuur de uiteinden op met schuurlinnen.
Nog gemakkelijker is het gebruik van een pijpensnijder. Klem deze op de pijp en draai hem een complete slag rond. Draai de klemwartel aan de onderzijde licht aan en draai opnieuw rond. Herhaal dit tot het snijwiel de pijp heeft doorgesneden. Zo krijg je altijd een geheel recht snijvlak. Aan de achterkant van de pijpensnijder zit een mes voor het verwijderen van bramen.
Tip!
Verwijder een naar binnen gedrukte flens met de ontbramer, anders loop je later de kans dat de leiding gaat ‘zingen/ruisen’.
stap 3
Sokken, bochten en T-stukken schuren
Schuur zeer zorgvuldig de binnenkant van de sokken, bochten of T-stukken op met schuurlinnen.
stap 4
Pijpenbuigtang gebruiken
Je kunt een koperen buis ook buigen, met behulp van een pijpenbuigtang. Klap de hefboom van de buigtang omhoog. Schuif de buis tussen de buigvorm. Bekijk voor meer informatie het stappenplan Leidingen buigen.
stap 5
Insmeren met soldeerpasta
Smeer de geschuurde uiteinden van de buis en koppelstukken in met soldeerpasta (S39). Schuif de delen in elkaar.
stap 6
Verwarmen met gasbrander
Pak het te solderen stuk beet met de waterpomptang. Verwarm het met een gasbrander tot de vlam groenig van kleur wordt.
stap 7
Leiding solderen aan de muur
Moet je een leiding solderen die reeds aan de muur of balk bevestigd zit, schuif dan een stuk blik tussen de leiding en de muur. Zo voorkom je schroeiplekken.
stap 8
Tin aanbrengen
Houd het soldeertin tegen elke las. Als de buis de juiste temperatuur heeft, smelt het tin direct en vloeit het naar binnen. Breng niet teveel tin aan, er mogen geen tinklodders op de naden zitten. Houd de gesoldeerde leiding zo stil mogelijk tot het tin dof geworden is (0,5-1 minuut).
stap 9
Leiding vastzetten met zadels
Zet de leiding met pluggen en schroeven op de muur vast met behulp van zadels. Gebruik 1 zadel per 40cm, dat voorkomt klapperen van de leiding bij het open- en dichtdraaien van de kraan. Open de hoofdkraan en controleer op lekkages. Berg de gasbrander en het vloeimiddel buiten bereik van kinderen op.
gasleidingen aanleggen
Laat gasleidingen bij voorkeur door een vakman leggen. Gas is zeer ontvlambaar, dus de leidingen moeten 100% betrouwbaar zijn.
Let als je zelf je gasleiding aanlegt op de volgende zaken:
-
Je hebt keuze tussen verbindingsstukken die je moet solderen of uitvoeringen die zijn voorzien van knelfittingen. Deze laatste hebben de voorkeur. Ze werken gemakkelijker en sneller en je hoeft geen brander te gebruiken. Dat is veiliger, vooral als je in kruipruimten werkt, waar droog afval en stof gemakkelijk in brand kunnen vliegen.
-
Alle verbindingen moeten voorzien zijn van het GASTEC-keurmerk (voorheen GIVEG).
-
Leidt een gasleiding die in de muur is weggewerkt, onder de vloer door loopt of door een muur heen gaat, door een PVC-mantel. De uiteinden daarvan moeten in de kamer uitkomen, zodat zich in geval van een lekkage geen gasbel kan vormen in de muur of onder de vloer.
-
Test de verbindingen in een gasleiding zorgvuldig met ‘gaslekzoeker-spray’. Breng de spray rondom de verbinding aan, ook aan de achterkant. Je kunt ook een zeepsopoplossing en een kwastje gebruiken.
-
Heb je zelf nieuwe gasleidingen aangelegd of ben je verhuisd naar een oudere woning? Vraag het energiebedrijf altijd om de gasleiding te testen (afpersen) op lekkages.
Benodigdheden
Materialen (12)
- Fijn schuurpapier
- Soldeertin
- T-stukken
- Sokken
- Soldeerpasta S39
- Schroeven (bolkop) 22mm 45o
- Schroeven (bolkop) 15mm 90o
- Einddoppen
- Muurplaat
- Pluggen (6mm)
- Roodkoperen buis: 12mm-15mm-22mm
- Zadels (koper)
Gereedschappen (6)
- Gasbrander
- IJzervijl
- IJzerzaag
- Pijpenbuigtang
- Pijpensnijder
- Waterpomptang
Dit stappenplan komt voor in
