stappenplan
Hoe buig ik een leiding?
Hoewel er voor koperen buizen en pvc-buizen standaard bochtjes verkrijgbaar zijn, komt het vaak voor dat nieuwe leidingen op zo’n manier moeten lopen dat de standaardbochten niet bruikbaar zijn. Gelukkig kun je met een buigijzer koperen buizen en met een buigveer pvc-buizen zelf de gewenste vorm geven.
Het is ook mogelijk om zachte koperen buizen (WICU-buis) te gebruiken. Dit is wel een dure optie. Bovendien kun je hier geen knelkoppelingen voor gebruiken. Je kunt ook voor flexibele pvc-buizen kiezen. Draden trekken is wel lastiger, omdat deze snel vasthaken achter de ribbels van de elektrabuis. Gebruik flexibele elektrabuizen daarom alleen voor leidingen met flauwe bochten.
Tip!
Er bestaan ook buigtangen waarmee je buizen van zowel 12 mm als 15 mm kunt buigen. Daarnaast is het mogelijk om een buigtang bij de GAMMA bouwmarkt te huren.
Een haakse bocht maken (90º)
stap 1
Een markeerstreep zetten
Zet een markeerstreep op de onderkant van de buiggoot van de buigtang met een watervaste stift.
stap 2
De lengte van de te maken bocht meten
Meet vanaf het hart van de buis de lengte (A) van de te maken bocht. Bepaal de juiste positie van de buis in de tang (lengte B):
- bij 12mm buis: B = A - 12mm
- bij 15mm buis: B = A - 15mm
- bij 22mm buis: B = A - 22mm
Zet op deze hoogte een streepje op de buis.
stap 3
Het bovenbeen van de tang verwijderen
Verwijder het bovenbeen van de tang. Schuif de buis in de tang tot de markeerstreepjes van de buiggoot en de buis in één lijn liggen.
stap 4
Voorzichtig buigen met de sprong
Ga voorzichtig te werk, want de buis terugbuigen is lastig. Controleer tussentijds met de tekenhak of je de gewenste hoek al hebt bereikt. Je kunt ook een ‘sprong’ maken: hierbij loopt de buis voor en na de sprong precies evenwijdig. De twee bochten van de sprong vormen samen een hoek van 90°.
Tip!
Gebruik voor het maken van een ‘sprong’ een ruim stuk buis. Als het buigwerk klaar is, kun je de rechte uiteinden voor en na de sprong exact op maat maken met een pijpensnijder.
Een S-bocht maken
stap 5
De eerste bocht buigen
Wil je een S-bocht maken? Buig de eerste bocht (circa 45°). Dit doe je met zweihaak. Zet de zweihaak op 45° en buig de buis tot je deze hoek hebt bereikt.
stap 6
Het punt op de buis aftekenen
Leg de zweihaak nu langs de gemaakte bocht en fixeer het handvat van de zweihaak. Schuif een duimstok langs het uitstekende deel van het blad (haakse hoek), tot de afstand tussen de zweihaak en de buis 10 cm is. Teken dat punt op de buis af.
stap 7
De tweede bocht maken
Bepaal de hoek voor de tweede bocht. Leg de zweihaak langs het rechte deel van de buis en draai het handvat tot dit evenwijdig loopt met het gebogen deel van de buis. Fixeer de zweihaak.
stap 8
De buis in de buigtang plaatsen
Steek de buis in de buigtang. Zorg dat de markeerstreepjes op de tang en de buis weer in één lijn liggen. Controleer ook of je wel in de juist richting buigt: het al gebogen deel moet precies in het verlengde van de buiggoot liggen.
stap 9
De buis buigen en de hoek controleren
Breng het bovenbeen van de tang aan en buig de buis. Controleer tussentijds met de zweihaak of je de gewenste hoek al bereikt hebt. Beide uiteinden van de buis moeten evenwijdig lopen.
Een elektrabuis buigen (pvc)
stap 10
De buigveer in de elektrabuis duwen
Duw de buigveer in de buis, tot op de plek waar je de buis wilt buigen. Laat de veer 5 cm uitsteken.
Tip!
Zorg ervoor dat de elektrabuizen, voor je deze buigt, op kamertemperatuur zijn. Onder de 18 graden kunnen de buizen breken.
stap 11
De elektrabuis buigen
Buig de buis op de plek waar de buigveer loopt en waar je de bocht wilt maken.
stap 12
De buigveer uit de buis trekken
Trek de buigveer met een draaiende beweging voorzichtig uit de buis.
Tip!
Hoe meer bochten je in een leiding maakt, hoe moeilijker het is om er later de draden doorheen te trekken. Maak daarom liever meerdere flauwe bochten, dan enkele scherpe bochten. Moet de leiding toch drie of meer haakse bochten maken? Stel de leiding dan samen uit meerder delen (verbonden door een mofje) en trek de draden door de losse leidingstukken heen. Schuif deze stukken daarna pas in elkaar.
Benodigdheden
Materialen (3)
- Koperen buizen
- Zachte koperen buizen (WICU)
- Elektrabuizen (pvc)
Gereedschappen (6)
- Buigtang (koperen buis)
- Zweihaak (12mm, 15mm of 22mm)
- Duimstok
- Pijpensnijder
- Buigveer (pvc-buis)
- Watervaste viltstift
Dit stappenplan komt voor in
